Azja Kręci - podkast Pięciu Smaków

Podkast Pięciu Smaków, odcinek festiwalowy 5: Liczne oblicza Tokio

Tokio to największa metropolia na świecie – dlatego stała się bohaterem tegorocznej pięciosmakowej sekcji. To gigantyczna przestrzeń, na którą składają się liczne odnogi – wśród nich przeróżne opowieści, historie, anegdotki. Tokio ma jednak wiele twarzy, a piękno tego miasta tkwi poza głównym kadrem – w ukrytych uliczkach podmiejskich dzielnic, daleko od utartego szlaku. To tam odnaleźć możemy niewielkie sklepiki rzemieślnicze, prowadzone od pokoleń knajpy specjalizujące się w tokijskich daniach, czy lokalne bary ze swoim unikalnym rytmem.

Tokio można poznać poprzez filmy, ale nic nie równa się doświadczeniu bezpośredniemu. Oddajemy zatem głos tym, którzy to Tokio znają, a nawet czują się w jakby sami byli w połowie tokijczykami. O swoich doświadczeniach mieszkania przez kilka lat w Tokio w podkaście Pięciu Smaków opowiada Piotr Milewski – pisarz, autor książek o Japonii, w tym opublikowanej niedawno “Tokio. Opowieści z Dolnego Miasta”. W rozmowie z Łukaszem Mańkowskim, kuratorem tokijskiej sekcji, opowiedzą o swoich zetknięciach z licznymi obliczami japońskiej stolicy.

Podkast Pięciu Smaków, odcinek festiwalowy 4: Kino Stanleya Kwana

Jednym z najciekawszych głosów Hongkońskiej Nowej Fali jest Stanley Kwan – oddany obserwator przemian modernizującego się Miasta Pachnącego Portu, którego filmowa poezja wybrzmiewała w melodramatach o emocjonalnym pogubieniu. Jego spojrzenie na Hongkong jest fascynujące, ale też wymykające się etykietom i tendencjom – każdy z jego filmów jest zupełnie odrębny, jakby zrealizowany przez innego twórcę.

Jesteśmy pewni, że magiczne historie Kwana złamią wam serce, ale też otulą tym wyjątkowym poczuciem filmowej melancholii, która jesienią smakuje najlepiej. W najnowszym odcinku podkastu staramy się rozszyfrować autorskie inspiracje Kwana i jego artystyczne dążenia – do Marcina Krasnowolskiego i Łukasza Mańkowskiego dołączył Maciej Satora, krytyk filmowy związany z Filmwebem i prawdopodobnie jeden z większych fanów twórczości Kwana w Polsce.

Podkast Pięciu Smaków, odcinek festiwalowy 3: Jak kino opowiada o środowisku?

Kwestie dotykające stanu naszej planety coraz częściej pojawiają się w kinie współczesnym. To też punkt wyjścia dla sekcji “Focus: Środowisko”, która pokazuje nieszablonowe strategie rozbrajania ekologicznych lęków w różnorodnej selekcji – od klasyki kina gatunkowego, absurdalne komedie, po kojące slow cinema. Czy te siedem filmów, które składają się na sekcje “Focus: Środowisko”, wnoszą coś nowego w kwestiach kina wyczulonego ekologicznie? Jaki jest ich wspólny mianownik? Co łączy zemstę japońskiej syreny z wielkim monstrum, budzącym się do życia w seulskiej metropolii?

Na powyższe pytania odpowiedzą kurator sekcji Łukasz Mańkowski oraz Asia Najbor – krytyczka filmowa, laureatka konkursu dla krytyków filmowych im. Krzysztofa Mętraka, dla której kwestie środowiskowe są ważnym aspektem poetyki filmów.

Podkast Pięciu Smaków, odcinek festiwalowy 2: Klasyka na 18. Pięciu Smakach

"Odrestaurowana klasyka" to nowa sekcja na Pięciu Smakach i o niej właśnie rozmawiamy w tym odcinku podkastu. Pokazujemy tu dzieła starsze, które dzisiaj mają status wybitnych czy kultowych. Wszystkie przeszły niedawno rekonstrukcję cyfrową i ponownie trafiły do światowego obiegu festiwalowego, na nowo wprawiając widzów w zachwyt.

Pokazy tych filmów na Festiwalu to często pierwsza okazja, żeby zobaczyć je po Polsce na dużym ekranie. Tak jest np. z niezwykłą komedią "Shanghai Blues" w reż. Tsui Harka - jednego z najważniejszych twórców kina popularnego na świecie.

Klasyka na 18. Pięciu Smakach kryje się także w sekcjach "Tokijskie Opowieści" i "Focus: Środowisko", w rozmowie zwracamy uwagę na nasze ulubione tytuły.

Zapraszamy do słuchania!

Podkast Pięciu Smaków, odcinek festiwalowy 1: Rozmawiamy o programie 18 edycji Festiwalu

To pierwszy taki odcinek Podkastu Pięciu Smaków. Na dzień przed ogłoszeniem programu festiwalu, zebraliśmy się, aby porozmawiać o tym, jak ten program wygląda. Na jakie sekcje się zdecydowaliśmy w tym roku i co się w nich znajdzie? Z obecności których filmów bardzo się cieszymy, na co chcielibyśmy zwrócić szczególną uwagę?

Odpowiadamy także na Wasze pytania, dotyczące festiwalowej kuchni. Jak wygląda selekcja na Pięciu Smakach, ile osób bierze w niej udział? Czy widzowie mogą mieć wpływ na to, jakie filmy są wyświetlane na festiwalu?

Rozmowę prowadzi Marta Dymek, producentka festiwalu.

Podkast Pięciu Smaków, odcinek 65: "Oldboy" 21 lat później

Na ekrany polskich kin wraca "Oldboy", wielki sukces Park Chan-wooka z 2003 roku, pierwszy film Nowego Kina Koreańskiego, który zrobił międzynarodową karierę.
W 65 odcinku podkastu zastanawiamy się jaki jest "Oldboy" dwie dekady później. Przypominamy kontekst powstania filmu i analizujemy jego znaczenia. Jakie nastroje panowały wśród młodych twórców w 2003 roku? Jakie było wówczas koreańskie społeczeństwo? Czemu Park sięgnął po aż tak dużą porcję przemocy? Czy Oh Dae-su, zagrany znakomicie przez Choi Min-sika, jest najbardziej tragiczną postacią tej intensywnej opowieści o okrutnej zemście? I czy ten film się w ogóle zestarzał?

Odcinek powstał we współpracy z Velvet Spoon, dystrybutorem odrestaurowanej wersji filmu.

Podkast Pięciu Smaków, odcinek 64: Jak zacząć przygodę z kinem azjatyckim?

W sierpniowym odcinku podkastu odchodzimy od premier i innych aktualności by spojrzeć na filmową Azję z dystansu. Staramy się odpowiedzieć na ważne pytanie: jak ugryźć kino azjatyckie? Od czego zacząć, aby z przyjemnością zanurzyć się w arcybogatym świecie filmów np. japońskich, chińskich, południowokoreańskich?

Kinematografie te od dekad zachwycają bogactwem i oryginalnością, będąc jednocześnie ważną częścią składową światowej tradycji filmowej. W mainstreamowym dyskursie są one jednak czymś osobnym, trudnym, odłączonym od naszej kultury. Celem rozmowy jest odczarowanie tego myślenia i pokazanie, że bez znajomości tej części kina nie da się zrozumieć X muzy.

Proponujemy kilka strategii, które pomogą wejść w ten świat. Opowiadamy także o swoich początkach - o tym, co sprawiło, że filmy z tego kontynentu stanowią dzisiaj podstawę naszego kinofilskiego menu.

Podkast Pięciu Smaków, odcinek 63: Niepokorne kino Nagisy Ōshimy

W najnowszym odcinku podkastu przyglądamy się twórczości Nagisy Ōshimy, filozoficznego nestora japońskiej nowej fali, i jednego z najbardziej niepokornych reżyserów w historii  kina. Wgłębiamy się w konteksty polityczne, jakie dominowały w jego nowofalowych poszukiwaniach, w centrum stawiając temat miejskiej przestrzeni – gęstego od tematów i kontekstów Tokio. Zerkamy w lata 60. – dekadę krwawych protestów nazywaną często „sezonem polityki”, podczas której przepełniona od od happeningów, performensów, i demonstracji stolica Japonii staje się żywą sceną dla powojennych drgań.
W spojrzeniu Nagisy Ōshimy miasto dalekie jest od stereotypowego wyobrażenia japońskiej harmonii.
Na próżno szukać w nim pocztówkowych obrazków, jakie utarły się w kinie głównego nurtu okresu
klasycznego. Na pierwszym planie istnieje za to żarliwa potrzeba rejestrowania aktualności i topikalności – w jego filmach miasto jest odbiciem pokoleniowych rozczarowań i kolektywnych starć. Tokio w oczach Ōshimy to Tokio to przestrzeń batalii – nasączone wrogością i nieufnością; to miasto zatłoczone, ciasne, klaustrofobiczne, i oblepiające; i wreszcie, to miasto przekrętów i wymuszeń, z którymi mierzą się młodzi – ulubieni bohaterowie nowofalowych historii Ōshimy.
W podkaście skupiamy się na tle historycznym i omawiamy szerzej trzy filmy z rozległego dorobku Ōshimy. Rozmawiamy o nowofalowym manifeście – Nagiej młodości, która wprost rozliczała się z niespokojną atmosferą początku lat 60.; staramy się odszyfrować znaczenia Dziennika złodzieja z Shinjuku, performatywnym musicalu rejestrującym żywe kontrkulturowe tło miasta; a także skupiamy się na Po wojnie tokijskiej – zadając sobie pytanie, co jest tytułową wojną.
Pierwsza w Polsce retrospektywa twórczości Nagisy Ōshimy została przygotowana we współpracy Pięciu Smaków z Festiwalem Nowe Horyzonty.

Podkast Pięciu Smaków, odcinek 62: Wszystkie twarze "Sympatyka"

W czerwcowym odcinku podkastu wracamy do wątków, które pojawiały się tu już wcześniej. Wielokrotnie opowiadaliśmy o Park Chan-wooku, analizowaliśmy też zjawisko kina Amerykanów azjatyckiego pochodzenia. Czy mogliśmy więc pominąć nowy serial koreańskiego mistrza, zaadaptowany z nagrodzonej Pulitzerem książki pisarza, którzy przybył do Stanów Zjednoczonych jako dziecko, po upadku Sajgonu?

"Sympatyk" to, zrealizowana z dużym rozmachem i z wizualnym oraz narracyjnym błyskiem, opowieść o Kapitanie - Wietnamczyku, który po przegranej wojnie trafia do Kalifornii wraz z wieloma rodakami. Próbuje on znaleźć dla siebie miejsce w nowej rzeczywistości, ale skrywa też mroczną tajemnicę - jest szpiegiem i raportuje towarzyszom z Północy. Życie Kapitana naznaczone jest pęknięciem i rozdwojeniem jaźni, funkcjonuje zawsze pomiędzy, w strachu i w niepewności. 

Zastanawiamy się czemu jeden z najlepszych współczesnych reżyserów wziął się za ekranizację powieści Vieta Nguyena i czy ten amerykański serial, pełen przemocy, ale też czarnego humoru, koresponduje w jakiś sposób z jego wyrazistą koreańską twórczością. Analizujemy bogate konteksty historyczne oraz kulturowe tej opowieści. Dlaczego mocno ucharakteryzowany Robert Downey Jr. gra tu wiele postaci? Co "Sympatyk" mówi o podejściu Hollywoodu do wojny w Wietnamie? 

Podkast Pięciu Smaków, odcinek 61: "Monster" i kino Hirokazu Koreedy

Na ekrany polskich kin wchodzi właśnie "Monster" Hirokazu Koreedy, nagrodzony za najlepszy scenariusz w Cannes w 2023 roku.

 

Na kolejne filmy twórcy, który dość niepostrzeżenie stał się najważniejszym przedstawicielem japońskiego kina, czeka z niecierpliwością art-housowa publiczność na świecie. Koreeda przyzwyczaił  widzów do pozornie prostych filmów, które należy chyba nazwać obyczajowymi. Kamera przygląda się bohaterom bez moralizatorstwa, ze spokojną zadumą i zrozumieniem dla ich słabości.

Koreeda zadebiutował w fabule w latach 90., już jako doświadczony dokumentalista, od razu dając się poznać jako twórca wyjątkowy. W podkaście rozmawiamy więc o "Monsterze", ale przyglądamy się też wczesnym arcydziełom mistrza. Są one mało znane w Polsce, a pojawiają się już w nich jego ulubione tematy - świat dziecięcy, rodzinne relacje, refleksja nad istotą życia.

Które z filmów Koreedy są naszymi ulubionymi? W jaki sposób wykształcił on w sobie tak rzadki dar obserwacji ludzkiej natury? Czy jest następcą samego Ozu, czego wielu krytyków by chciało?

 

Odcinek zrealizowany został we współpracy z Best Film, dystrybutorem filmu.