Azja Kręci - podkast Pięciu Smaków

Azja Kręci, odcinek 29: "Minari" i kino Amerykanów azjatyckiego pochodzenia

Po latach znikomej obecności twórców i bohaterów azjatyckiego pochodzenia w amerykańskim kinie, od jakiegoś czasu obserwujemy znaczący zwrot akcji. Nagrody dla "Parasite", "Kłamstewka" czy "Minari", Oscar dla Chloé Zhao, zapowiedzi pierwszej marvelowskiej produkcji z azjatyckim superbohaterem - wygląda na to, że pewne bariery zaczęły pękać. Równocześnie Amerykanie pochodzenia azjatyckiego mierzą się w codziennym życiu z narastającą falą rasizmu i otwartej przemocy. 

Jak wyglądała historia różnych mniejszości azjatyckich, przybywających od XIX wieku do Stanów Zjednoczonych? W jakie stereotypy przez dekady ubierało ich kino głównego nurtu? Dlaczego aktorzy azjatyckiego pochodzenia nie mogli liczyć na pierwszoplanowe role? I w końcu - dlaczego sukces takich filmów jak "Minari" ma kolosalne znaczenie dla poszerzania świadomości masowego odbiorcy? Odpowiedzi na te pytania szukamy w 29. odcinku Azja Kręci!

 

Filmy odcinka: 

• Awkwafina is Nora From Queens, Stany Zjednoczone, seria od 2020
• Bajecznie bogaci Azjaci / Crazy Rich Asians, reż. Jon M. Chu, Stany Zjednoczone 2018
• Better Luck Tomorrow, reż. Justin Lin, Stany Zjednoczone 2002
• Chan is Missing, reż. Wayne Wang, Stany Zjednoczone 1982
• Córka smoka / Daughter of the Dragon, reż. Lloyd Corrigan, Stany Zjednoczone 1931
• Do wszystkich chłopców, których kochałam / To All the Boys I've Loved Before, reż. Susan Johnson, Stany Zjednoczone 2018
• Eternals, reż. Chloé Zhao, Stany Zjednoczone (premiera planowana na 2021)
• Fresh Kill, Shu Lea Cheang, Stany Zjednoczone 1994
• Gook, reż. Justin Chon, Stany Zjednoczone 2017
• Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi / Star Wars: The Last Jedi, reż. Rian Johnson, Stan Zjednoczone 2017
• Imperium przepychu / Bling Empire, Stany Zjednoczone, seria od 2021
• Island of Secret Memories, reż. Loni Ding, Stany Zjednoczone 1988
• Issei: The First Generation, reż. Toshi Washizu, Stany Zjednoczone 1984
• Klub szczęścia / The Joy Luck Club, reż. Wayne Wang, Stany Zjednoczone 1993
• Kłamstewko / The Farewell, reż. Lulu Wang, Stany Zjednoczone 2019
• Król donutów / The Donut King, reż. Alice Gu, Stany Zjednoczone 2020
• Minari, reż. Lee Isaac Chung, Stany Zjednoczone 2020
• Mulan, reż. Niki Caro, Stany Zjednoczone 2020
• My Name Ain’t Suzie, reż. Angela Chan, Hongkong 1985
• Raya i ostatni smok / Raya and the Last Dragon, reż. Carlos López Estrada, Don Hall, Paul Briggs, Stany Zjednoczone 2021
• Rób, co należy / Do the Right Thing, reż. Spike Lee, Stany Zjednoczone 1989
• Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni / Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings, reż. Destin Daniel Cretton, Stany Zjednoczone (premiera planowana na 2021)
• Strawberry Fields, reż. Rea Tajiri, Stany Zjednoczone 1997
• Śniadanie u Tiffany'ego / Breakfast at Tiffany's, reż. Blake Edwards, Stany Zjednoczone 1961
• Świat Suzie Wong / The World of Suzie Wong, reż. Richard Quine, Stany Zjednoczone 1960
• Terminal USA, reż. Jon Moritsugu, Stany Zjednoczone 1994
• Woman of Fire, reż. Kim Ki-young, Korea Południowa 1971
• Zachować twarz / Saving Face, reż. Alice Wu, Stany Zjednoczone 2004

 

 

Azja Kręci, odcinek 28: Obrazy z Birmy. Jangońska Szkoła Filmowa

Birma jest krajem od dekad trzymanym mocnym uściskiem przez wojskową juntę (Tatmadaw), która odcięła mieszkańców od świata i od postępu cywilizacyjnego. Jest także areną najdłuższego obecnie konfliktu zbrojnego na świecie - lokalne partyzantki występują przeciwko władzom centralnym od roku 1948, czyli od momentu deklaracji niepodległości Birmy. Ostatnia dekada przyniosła spory optymizm, jeżeli chodzi o demokratyzację kraju i jego otwarcie na inne gospodarki. Niestety, militarny zamach stanu dokonany 1 lutego 2021 roku pokazał, że był to optymizm przedwczesny, a wojsko zrobi wiele, by utrzymać wpływy. Także skieruje lufy karabinów przeciwko swojemu narodowi, który wyszedł licznie na ulice, broniąc resztek wolności.

W tej trudnej rzeczywistości, w Jangonie wciąż działa Szkoła Filmowa, która w wyjątkowy sposób uczy młodych, utalentowanych ludzi sztuki dokumentowania rzeczywistości. Dyrektorką Yangon Film School od 2016 roku jest Aleksandra Minkiewicz, którą zaprosiliśmy do rozmowy w 28 odcinku Azja Kręci. Jak funkcjonuje szkoła w tak skomplikowanym politycznie otoczeniu? Czego uczą się młodzi filmowcy i jakimi technikami rejestrują swój etnicznie złożony świat? Jakie mogą być teraz konsekwencje wyjścia z kamerą na ulicę? Wreszcie, czy filmy zrealizowane w Szkole można obejrzeć poza Birmą? 

 

Aleksandra Minkiewicz to dyrektorka Yangon Film School w Birmie od 2016 roku. Ekspertka z wieloletnim doświadczeniem w zarządzaniu projektami z zakresu media development, peace building, women’s empowerment i wsparcia demokracji w krajach rozwijających się (Afganistan, Sudan Południowy, Birma). Absolwentka kulturoznawstwa na Uniwersytecie Europejskim Viadrina w Niemczech i studiów podyplomowych w Studium Stosunków Międzykulturowych prowadzonym przez Instytut Orientalistyczny na Uniwersytecie Warszawskim. Z Birmą związana zawodowo od 2012 roku, gdzie przez wiele lat prowadziła projekty z zakresu wsparcia niezależnych mediów. W latach 2012-2017 współpracowała z Human Rights Human Dignity International Film Festival w Jangonie. Lubi filmy akcji z Hongkongu i azjatyckie filmy klasy B, ale nie ma na nie czasu, gdyż wciąż ogląda filmy dokumentalne z Birmy.

 

Filmy odcinka

• Wave, anim. Sai Naw Kham, Mon Mon Thet Khin, Soe Yu Maw, Birma 2018
• Limbo, anim. Nwaye Zar Che Soe, Saw Eh Doh Poe, Nann Win May Aye, Birma 2018 
• Kayah Lilly, anim. Mi Mi Lwin, Aein Mek Cheimt Cheimt, Htwe Htwe, Birma 2018
• Home, anim. Maung Nay Oo, Aung Ngwe Phyo, Thida Swe, Birma 2018 
• Zwiastuny i filmy Jangońskiej Szkoły Filmowej na profilu Vimeo
• Powrót do Birmy / Gui lai de ren / Return to Burma, reż. Midi Z, Tajwan, Birma 2011 
• Biedni ludzie / Poor Folk, reż. Midi Z, Tajwan, Birma 2012 
• Biała śmierć / Bing du / Ice Poison, reż. Midi Z, Tajwan, Birma 2014 
• Kopalnie jadeitu / Wa yu shi de ren / Jade Miners, reż. Midi Z, Tajwan, Birma 2015 
• Droga do Mandalay / Zai jian wa cheng / The Road to Mandalay, reż. Midi Z, Tajwan, Birma, Indie 2016 
• Mekong 2030, reż. Kulikar Sotho, Anysay Keola, Sai Naw Kham, Anocha Suwichakornpong, Pham Ngoc Lan, Laos 2020